Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, araştırma sonuçlarına göre çalışan sayısı 10 ve daha fazla olan girişimlerin yüzde 39,6'sı, 2022-2024 yıllarını kapsayan üç yıllık dönemde yenilik faaliyetinde bulundu. Bir önceki referans dönemde (2020-2022) bu oran yüzde 39,8 olarak hesaplandı. Çalışan sayısı 10-49 olan girişimlerin yüzde 36,6'sı, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 49,6'sı, 250 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 69,3'ü piyasaya yeni ya da önemli ölçüde iyileştirilmiş bir ürün (mal ya da hizmet) sunmaya veya iş süreci yeniliği uygulamaya yönelik çalışmalarda bulundu. Sanayi sektöründe yenilik faaliyetlerinde bulunan girişimlerin oranı yüzde 42,1 iken; hizmet sektöründe bu oran yüzde 36,9 oldu.

Ürün yeniliği yapan girişimlerin oranı bir önceki referans dönemde (2020-2022) yüzde 19,8 iken bu oran 2022-2024 yıllarını kapsayan üç yıllık dönemde yüzde 23,6 olarak hesaplandı. Ürün yeniliği yapan girişimler arasından mal yeniliği yapanların oranı yüzde 80,3, hizmet yeniliği yapanların oranı ise yüzde 73,4 olarak hesaplandı. Yeni veya önemli ölçüde iyileştirilmiş ürünlerin pazardaki durumu ele alındığında, ürün yeniliklerinin yüzde 96,0'ının girişim için yeni olduğu, yüzde 85,1'inin ise girişimin faaliyet gösterdiği pazar için yeni olduğu gözlemlendi.

Girişimlerin yüzde 36,1'i temel işletmecilik fonksiyonları olarak da adlandırılan iş süreci yeniliğinde bulundu. Bir önceki araştırma sonuçlarında bu oran yüzde 35,0'dı. İş süreçlerinde en fazla yeniliğin uygulandığı alan, yüzde 77,2 ile mal üretme veya hizmet sağlama yöntemleri oldu. Bu kategoriyi yüzde 71,5 ile muhasebe veya diğer idari işlemler ve yüzde 69,7 ile bilgi işlem veya iletişim yöntemleri izledi. 

Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 25,6'sı çeşitli kaynaklardan finansal destek aldı. Bu girişimlerden yüzde 48,9'u merkezi kamu kurum/kuruluşlarından, yüzde 10,9'u yerel veya bölgesel kamu kuruluşlarından, yüzde 7,9'u diğer AB kurumlarından ve yüzde 6,4'ü Avrupa Birliği (AB) Horizon 2020 Araştırma ve İnovasyon Programı'ndan aldığı finansal destekleri araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) veya diğer yenilik faaliyetlerinde kullandığını belirtti.

Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 40,4'ü diğer girişim, kişi veya kuruluşlar ile iş birliği yaptı. Bu girişimlerin yüzde 79,7'si Ar-Ge veya diğer yenilik faaliyetlerinde iş birliği yaparken diğer rutin girişimcilik faaliyetlerinde iş birliği yapanların oranı yüzde 65,3 oldu.

Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 31,3'ü yurt içinde, yüzde 7,6'sı Avrupa ülkelerinde, yüzde 6,3'ü diğer ülkelerde Ar-Ge/yenilik faaliyetleri için iş birliğine gitti.

2022-2024 döneminde yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin ekonomik performansını etkileyen stratejiler önem derecesi açısından incelendi. Girişimlerin yüzde 72,6'sı kaliteye, yüzde 72,1'i mevcut müşteri gruplarını memnun etmeye ve yüzde 64,2'si yeni müşteri gruplarına ulaşma stratejilerine çok önem verdi.

Yenilik faaliyetleri ile elde edilen rekabetçi avantajı etkin koruma yöntemlerinin de sorgulandığı araştırmada, yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 48,3'ünün ticari marka tescili yaptırdığı tespit edildi. Bunu yüzde 26,4 ile patent başvurusu, yüzde 22,4 ile ticari sır kullanımı, yüzde 14,1 ile faydalı model başvurusu, yüzde 13,3 ile endüstriyel tasarım tescili ve yüzde 13,2 ile telif hakkı başvurusu izledi.

Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 60,7'si makine, ekipman veya yazılım satın aldı. Bu girişimlerin yüzde 91,8'i daha önce kullanılan ile aynı veya geliştirilmiş teknolojiye dayalı makine, ekipman veya yazılıma yatırım yaparken, yüzde 53,1'i daha önce kullanılmayan yeni bir teknolojiye dayalı makine, ekipman veya yazılıma yatırım yaptı. Bir önceki referans dönemde (2020-2022) yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 59,7'si makine ekipman yazılım satın aldı ve bu girişimlerin yüzde 92,0'ı daha önce kullanılan yüzde 52,4'ü yeni teknolojiye dayalı yatırım yaptı.

Araştırma kapsamında girişimlerin çevresel fayda sağlayan yenilikleri uygulamaya koyup koymama durumları analiz edildi.

Uygulamaya konan yenilikler girişim içinde sağlanan çevresel faydalar bakımından incelendiğinde yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 58,8'i kullandıkları malzemeyi çevreyi daha az kirleten veya çevre için tehlikeli olmayanlar ile değiştirdi. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 56,9'u birim üretim başına toprak, gürültü, su veya hava kirliliğinin, yüzde 56,6'sı birim üretim başına su veya malzeme kullanımının, yüzde 55,9'u birim üretim başına enerji kullanımı veya toplam karbon ayak izinin azaltılmasını sağladı.

Uygulamaya konan yenilikler nihai kullanıcı tarafından ürünlerin kullanımı süresince ortaya çıkan çevresel faydalar bakımından incelendiğinde, yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 60,0'ı daha dayanıklı ürünler sayesinde ürün kullanım süresinin uzamasını, yüzde 57,4'ü hava su gürültü toprak kirliliğinin azaltılmasını sağladı. Yenilik faaliyetinde bulunan girişimlerin yüzde 56,2'si kullanım sonrası ürünlerin geri dönüşümünün kolaylaştırılmasını, yüzde 55,2'si enerji kullanımı veya toplam karbon ayak izinin azaltılmasını ve yüzde 46,6'sı ise biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağladı.

Yenilik faaliyetinde bulunan ve çevresel fayda sağlayan yenilikleri uygulamaya koyan girişimlerin yüzde 91,7'si girişimin itibarını geliştirme, yüzde 90,1'i enerji, su ve malzemenin yüksek maliyeti, yüzde 89,6'sı mevcut çevresel düzenlemeler, yüzde 88,8'i mevcut çevresel vergiler, ücretler ve ödemeler nedeniyle çevresel fayda sağlayan yenilikleri uygulamaya koyma kararının önemli olduklarını belirtti.